خبرگزاری مهر- گروه دین و اندیشه: بعد از قرآن کریم، حدیث دومین منبع و سند دین شناسی و تعیین کننده راه سعادت انسان‌ها است. تکیه بر این منبع حیات بخش در برخی حوزه‌های دین پژوهی همچون فقه و بخش‌هایی از اخلاق بیشتر و گسترده‌تر است؛ زیرا اصول این دانش‌ها در قرآن به اجمال و اشاره آمده و تفصیل آن را باید در حدیث یافت.
حضرت آیت الله خامنه ای همواره در ابتدای درس خارج فقه خود که تا پیش از کرونا، چندین سال منظم برگزار گردید به قرائت و تبیین و شرح یک حدیث می‌پرداختند.احادیثی که با مضامین اخلاقی و اجتماعی و قابل استفاده برای عموم جامعه است و شرح حضرت آیت‌الله خامنه‌ای بر احادیث نیز حاوی نکات نو و کاربردی در سبک زندگی اسلامی است.
رهبر معظم انقلاب اسلامی در ابتدای جلسه درس خارج فقه ۲۷ مهر ۱۳۹۶ با استناد به روایتی از امام صادق (ع) می‌پردازند که در ادامه صوت و متن این جلسه تقدیم مخاطبان می‌شود:
عَن اَبی عَبدِ اللهِ جَعفَرِ بنِ مُحَمَّدٍ سَلامُ اللهِ عَلَیهِما قالَ: قالَ اَمیرُ المُؤمِنینَ عَلیُّ بنُ اَبی طالِبٍ عَلَیهِ السَّلامُ: لا یَقِلُّ مَعَ التَّقویٰ عَمَلٌ وَ کَیفَ یَقِلُّ ما یُتَقَبَّل .(۱)و قتی شما تقوا دارید و متّقی هستید، هیچ عمل خیری که از شما صادر شود کم نیست. ولو یک صلوات بفرستید، یک سبحان‌الله بگویید، یک صدقه‌ای بدهید، یک صله‌ی رحمی بکنید، هر کاری که بکنید، وقتی دارای تقوا هستید، آن عمل، عمل کوچکی دیگر نیست. خاصیّت تقوا این است. تقوا مثل روحی است که در جسمِ اعمال نیک و خیرِ انسان وارد می‌شود و به آنها حیات می بخشد، ارزش میبخشد، عُلو می بخشد.
وَ کَیفَ یَقِلُّ ما یُتَقَبَّل
جالب این است که این بزرگوار بعد از آنکه این حقیقت را بیان می‌کنند، یک استدلالی هم در ذیلش ذکر می‌کنند و آن این است که می‌فرمایند: وَ کَیفَ یَقِلُّ ما یُتَقَبَّل؛ چطور کم حساب می‌شود آن عملی که مورد قبول پروردگار است. اِنَّما یَتَقَبَّلُ اللهُ مِنَ المُتَّقین ؛(۲) وقتی شما تقوا دارید، هر عملی که انجام بدهید مورد قبول است و وقتی که عملی مورد قبول ذات مقدّس پروردگار قرار گرفت، دیگر این عمل کم نیست؛ هر چه باشد. همین قدر که مشرّف به قبول باری تعالی شد عمل انسان، ارزش پیدا می‌کند، عُلو پیدا می‌کند. لذا می‌فرماید که با تقوا هیچ عملی کم نیست. بله، اگر تقوا نباشد، آن وقت قبول و عدم قبول عمل یک مشکله‌ی بزرگی است برای انسان. گاهی انسان عملی را انجام می‌دهد، زحمتِ آن را هم متحمّل می‌شود، لکن مورد قبول قرار نمی‌گیرد. در روایت داریم که بعضی هستند که شب پا می‌شوند نماز هم می‌خوانند، امّا جز بیداری هیچ عایدی‌ای برای آنها در این کار وجود ندارد؛ عایدیِ او فقط همین بیدار شدن و خوابِ انسان ناقص شدن و خراب شدن است؛ یعنی قبول نمی‌شود. حالا یا این است که قبول نشدن خدای نکرده به خاطر یک عمل حرامی است که آن عبارت است از ریا -چون ریا علاوه بر اینکه مُبطلِ عمل است، خودش هم حرام است؛ ریا نوعی شرک است- یا به خاطر این است که نه، ریا و عمل حرامی وجود ندارد، [فقط] توجّه ندارد؛ بی‌هوا همین طور پا می‌شود مثلاً یک نمازی می‌خواند، بدون توجّه، بدون خشوع، بدون ذکر؛ فایده‌ای ندارد. بنابراین، تقوا اگر بود، این تأمین شده است؛ اِنَّما یَتَقَبَّلُ اللهُ مِنَ المُتَّقین.
۱) امالی طوسی، مجلس دوّم، ص ۶۱؛ «هیچ عملی که همراه تقوا باشد اندک نیست، و چگونه کم حساب می‌شود آن عملی که مورد قبول پروردگار است.»
۲) سوره‌ی مائده، بخشی از آیه‌ی ۲۷؛ «خدا فقط از تقواپیشگان می‌پذیرد.»
نظر شما