به گزارش خبرنگار مهر، کتاب «تئاتر برای زندگی؛ هنر و علم در خدمت گفت‌وگوی اجتماع‌بنیاد» نوشته دیوید دایموند به‌تازگی با ترجمه مصطفی ظفرقهرمانی‌نژاد توسط نشر نو منتشر و راهی بازار نشر شده است. نسخه اصلی این‌کتاب سال ۲۰۰۷ توسط انتشارات ترافورد منتشر شده و ترجمه‌اش اولین‌عنوان از مجموعه «هنرهای جامعه‌بنیان» است که نشر نو چاپ می‌کند.
هدف از چاپ کتاب‌های مجموعه «هنرهای جامعه‌بنیان» پاسخ به این‌سوال است که هنر چگونه می‌تواند از درد و رنج‌های مشترک مردم بکاهد و جهان‌شان را به جای بهتری برای زندگی تبدیل کند؛ همچنین پاسخ به این‌سوال که از طریق هنر چگونه می‌توان در سطح ملی، اجتماع‌سازی کرد و شبکه همبستگی اجتماعات محلی به وجود آورد؟
علی ظفرقهرمانی‌نژاد دبیر مجموعه مورد اشاره می‌گوید در زبان فارسی دو اصطلاح «جامعه» و «اجتماع» چندان از هم تفکیک‌پذیر نیستند. نخستین کتاب مجموعه هم «تئاتر برای زندگی» است که نویسنده‌اش جزء کنشگران صاحب‌نام در حوزه تئاتر کاربردی است. او در کتاب خود بین تئاتر شورایی و نظریه سیستم‌ها پیوند ایجاد می‌کند و مجموعه‌ای از فنون و راهبردهای علمی_نمایشی را برای اجتماع‌سازی و تغییر الگوهای ارتباطی ناکارآمد پیشنهاد می‌کند. نویسنده کتاب از نحوه ترویج و تسهیل‌گری هنر تئاتر هم غافل نیست و به مخاطب خود می‌گوید چگونه می‌توان از طریق تسهیل‌گری روشمند «نمایش‌های توان‌افزا» به توسعه سیاسی_اجتماعی و تقویت روحیه همکاری، همفکری و هم‌افزایی در سطح اجتماعات پرداخت.
دیوید دایموند نویسنده «تئاتر برای زندگی» بیش از ۳۰ سال در تئاتر زندگی کرده است؛ ابتدا به‌عنوان بازیگر حرفه‌ای و بعد کارگردان هنری گروه خودش به‌نام هِدلاینز. او و گروهش فرم ویژه‌ای از تئاتر سیاسی را به نام تئاتر برای زندگی خلق کردند که این‌ابداع‌شان متاثر از دو کتاب «آموزش سرکوب‌شدگان» اثر پائولو فریره و «تئاتر سرکوب‌شدگان» نوشته آگوستو بوال. ویژگی گروه دایموند این است که جای تولید تئاتر «برای» اجتماعات، تئاتر را «همراه با» اجتماعات خلق می‌کند. این‌گروه طی صدها پروژه و کارگاه آموزشی، از تئاتر برای ایجاد تغییر سیاسی بهره برده و از زبان تئاتر اعم از کلام، حرکت، ژست و رقص برای بیان قصه استفاده کرده است. در این‌راه هم با مسائلی چون نژادپرستی، کلیشه‌های جنسی، اعتیاد، خشونت و ... چالش داشته است.
کتاب پیش‌رو ۱۰ فصل دارد که پس از «پیش‌درآمد» شروع می‌شوند و به این‌ترتیب‌اند: «یک تاریخچه کوتاه شخصی»، «تئاتر برای زندگی و رابطه آن با تئاتر سرکوب‌شدگان»، «اجتماع زنده»، «مدارهای بازخورد»، «هنر تئاتر تعاملی»، «در فضای کارگاه»، «همکاری مهم افراد بومی»، «هشیارسازی گروه»، «موردپژوهی‌ها» و «پی‌گفتار».
به‌جز فصول نام‌برده، بخش ضمیمه‌ای هم در پایان کتاب قرار دارد که این‌عناوین را شامل می‌شود: «تلویزیون و شبکه جهانی اینترنت»، «بازی‌ها و تمرین‌ها»، «دیدن هرآنچه می‌بینیم»، «گوش دادن به هرآنچه می‌شنویم»، «حس‌کردن هرآنچه لمس می‌کنیم»، «حس‌های چندگانه»، «بازی‌های اعتماد»، «بازی‌های صرفا برای تفریح»، «تمرین‌های بیشتر»، «فنون پویاسازی "تئاتر تصاویر"» و «فنون تمرینی».
در قسمتی از این‌کتاب می‌خوانیم:
لِوانا به پنجاه و پنج سازمان موجود در شبکه «آربن» اطلاع داد که ما دنبال افرادی برای مشارکت در یک کارگاه آموزشی می‌گردیم؛ کارگاهی که از تجربه‌های زندگی ایشان برای خلق نمایشی بهره می‌گیرد که موضوع آن خشونت در خانواده است و هدف آن التیام‌بخشی است. من و لوانا با داوطلبان مصاحبه کردیم. کارگاه ما به لحاظ مالی تا سی نفر ظرفیت داشت و هرکس می‌توانست جزو این سی‌نفر باشد. تنها معیار ما این بود که افراد به موقع حضور یابند و مایل باشند تجربه‌های زندگی خود را صادقانه مطرح کنند؛ البته قرار نبود هیچ‌یک از این اطلاعات را به‌طور مستقیم استفاده کنیم، یعنی قرار نبود آنها را مستقیم به کسی نسبت دهیم. تاکید داشتیم که نیازی به تجربه بازیگری نیست. ما هفده مشارکت‌کننده جمع کردیم که دو نفر از آنها مشاور گروه شدند. همگی بابت حضور در کارگاه دستمزدی بیش از حداقل حقوق تعیین شده برای بازیگران کانادا را دریافت می‌کردند.
پول برای این افراد مهم بود ولی دلیل اصلی مشارکت آنها پول نبود. حتی در این مرحله اولیه، اعضای اجتماع به قابلیت این پروژه برای طرح معضل خشونت خانگی به روشی خلاقانه و مثبت پی بردند و فهمیدند چقدر موجب سلامت اجتماع می‌شود.
این‌کتاب با ۴۰۱ صفحه، شمارگان هزار و ۱۰۰ نسخه و قیمت ۲۶۰ هزار تومان منتشر شده است.
نظر شما