خبرگزاری مهر، گروه استانها - نصرالله شفیعی*: آموزش و پرورش اگر می‌خواهد به اهداف متعالی اش به خوبی دست پیدا کند باید معلمان در این مأموریت به خوبی نقش آفرینی کنند.
شاید گفته شود معلم وظیفه اش این است که خوب درس بدهد، خوب رفتار کند، خوب امتحان بگیرد و طبق ضوابط آموزش و پرورش سر کلاس برود و در نهایت محصول تلاش یک ساله آموزشی اش دانش آموزانی باشند که با موفقیت به کلاس بالاتر می‌روند. بله آنچه گفته شد از مأموریت‌های مهم معلمان است؛ ولی همه مأموریت‌های معلمان این نیست.
این موضوع از این جهت دارای اهمیت است که آموزش و پرورش مسئولیت تربیت انسان‌هایی را دارد که بتوانند ایفاگر نقشی بسیار مثبت در جامعه باشند.
از همین رو مدیران مدارس باید بدانند که معلمان بخشی از مجریان برنامه‌های تربیتی و آموزشی آن‌ها برای ایجاد تحول در دانش آموزان هستند. وقتی صحبت از همکاری معلمان می‌شود بدان معنا نیست که معلم در جایگاه مربی پرورشی قرار گیرد.
آنچه مورد نظر است همکاری معلمان در عملیاتی کردن برنامه‌ها توسط مدیریت مدرسه است. بدون تردید یک مدیر تحول گرا بدون همکاری و همراهی معلمان نمی‌تواند به اهدافش در آموزشگاه دست پیدا کند.
مدیران در هر طرح تحولی باید برای معلمان نقشی را تعریف کنند. برای اینکه مقصود خود را به درستی بیان کنم مثالی می زنم. همه ی معلمان و مدیران می‌دانند که یکی از معضلات بهداشتی در مدارس نداشتن فرهنگ رعایت پاکیزگی محیط کلاس و مدرسه توسط دانش آموزان است.
هر روز در پایان کلاس، اولیا مدرسه شاهد انبوهی از زباله در زیر نیم کت‌ها هستند. فرض کنیم یک مدیر در یک مدرسه می‌خواهد طرحی را به نام «مدرسه‌ی پاک» اجرا کند. به گونه‌ای که دانش آموزان یاد بگیرند و بپذیرند که نباید زباله‌های خود را در محیط کلاس و مدرسه رها کنند. بر همین مبنا در مراسم صبحگاهی بارها و بارها مدیر و معاونان درباره ارزش پاکیزگی و نکوهش آلودگی در محیط زندگی خصوصاً مدرسه برای دانش آموزان سخن بگویند. آیا این سخنان می‌تواند در نهایت منجر به تغییر رفتار در دانش آموزان شود، بعید است.
تجربه هم نشان داده که این روش اگر اثر داشته باشد بسیار ناچیز است. در روش دیگر مدیر برای اجرای این طرح و فرهنگ سازی از کمک معلمان بهره می‌برد. در جلسه‌ای با معلمان ضرورت پاکیزگی در محیط کلاس و مدرسه را طرح می‌کند و از آن‌ها دو درخواست می‌کند:
۱. معلمان در کلاس راجع به ارزش نظافت برای بچه‌ها سخن بگویند و دانش آموزان را به رعایت بهداشت محیط مدرسه تشویق کنند.
۲. از معلمان بخواهد که هر روزه در اولین جلسه کلاس از دانش آموزان بخواهند که اگر زباله‌ای زیر پایشان افتاده آن را در سطل زباله بیندازد. تردیدی نباید داشت که اگر این برنامه برای مدت زمانی توسط معلمان اجرا شود دانش آموزان به مرور یاد خواهند گرفت که نباید در محیطی که محل درس است و با دانش قداست پیدا کرده زباله بریزند. البته لازمه این کار توجیه فرهنگی و تشویق دانش آموزان همراهی کننده و تذکر به برخی‌ها که نمی‌خواهند در این کار همراهی کنند نیز باید باشد.
این مثالی که زده شد اشاره‌ای به نقش مهم معلم در فرهنگ سازی و ایجاد الگوی مثبت رفتاری در سطوح دانش آموزان است. در سایر برنامه‌ها نیز نقش محوری معلم غیر قابل انکار است. البته همه این برنامه‌ها زمانی محقق می‌شود که رابطه صحیحی بین مدیریت هر مدرسه و معلمان وجود داشته باشد.
*استاد دانشگاه و فعال فرهنگی و اجتماعی
نظر شما