به گزارش خبرنگار مهر، کتاب «فلسفه شادکامی؛ مقدمه‌ای میان‌رشته‌ای» نوشته لورین ال.بسر به‌تازگی با ترجمه پروانه یوسفی توسط موسسه فرهنگی دکسا منتشر و راهی بازار نشر شده است. نسخه اصلی این‌کتاب سال ۲۰۲۰ منتشر شده و پیش‌تر در سال ۱۴۰۱ ترجمه‌ای از آن با عنوان «فلسفه شادی» توسط نشر لگا به چاپ رسیده است.
ترجمه این‌کتاب یکی از عناوین مجموعه «شکوفایی» است که این‌ناشر منتشر می‌کند. ازجمله سوالات پیش‌روی انسان مدرن این است که چگونه زندگی‌ای ارزش زیستن دارد؟ کتاب‌های مجموعه مورد اشاره برای پاسخ به این‌سوال منتشر می‌شوند.
لورِین ال. بِسِر نویسنده این‌کتاب استاد فلسفه کالج میدلبری است. او مقالاتی در حوزه روان‌شناسی اخلاق، به‌زیستی و اخلاق فضیلت‌محور دارد و به‌جز این‌کتاب، آثار دیگری چون «اخلاق سعادتمندانه: فلسفه و روان‌شناسی خوب زیستن» را نیز در کارنامه خود ثبت کرده است. او در «فلسفه شادکامی» شادی را به‌عنوان مفهومی مهم و اسرارآمیزی معرفی می‌کند و می‌گوید تعجب‌آور نیست انسان‌ها، همیشه به مطالعه شادی علاقه‌مند بوده‌اند.
مولف کتاب پیش‌رو می‌گوید پرسش از چیستی شادی تنها یک پرسش فلسفی نیست و نه‌تنها فیلسوفان بلکه روان‌شناسان، اقتصاددانان و حتی عصب‌شناسان هم دنبال رسیدن به پاسخ این‌پرسش‌اند. ال. بسر می‌گوید این‌روزها شادی در حوزه‌های سیاست و سیاست‌گذاری عمومی تبدیل به مفهومی محوری شده و در بسیاری از جوامع به‌عنوان یکی از مطالبات اساسی مردم در نظر گرفته می‌شود.
«فلسفه شادکامی» او مقدمه‌ای بر شناخت شادی است و علاوه بر نگاه فلسفه غرب به این‌مقوله، رویکردهای غیرغربی را نیز شامل می‌شود. این‌نویسنده می‌گوید در این کتاب، فلسفه به کمک پژوهش‌های روان‌شناختی، علوم اعصاب و اقتصاد غنی شده و تمام اینها به‌دور از پیچیدگی‌های سردرگم‌کننده به شکلی قابل‌فهم برای افراد غیرمتخصص ارائه شده‌اند.
کتاب پیش‌رو به‌جز مقدمه، ۳ بخش اصلی دارد که به‌ترتیب عبارت‌اند از: «نظریه»، «چه‌چیزی سبب شادی ما می‌شود؟» و «بافتار شادی». مقدمه کتاب خود شامل این‌فصول می‌شود: تاریخچه شادی، فلسفه یونان باستان، فلسفه مدرن بریتانیا، فلسفه آسیایی و نتیجه‌گیری.
بخش اول که «نظریه» عنوان دارد، شامل فصول دوم تا پنجم کتاب است که عبارت‌اند از: «شادی و به‌زیستی»، «لذت‌باوری»، «نظریه حالت هیجانی شادی» و «شادی به‌عنوان رضایت». بخش دوم هم فصول ششم تا یازدهم کتاب را با این‌عنوان در بر می‌گیرد: «شادی و ثروت مادی»، «شادی و فضیلت»، «روابط و شادی»، «قالب ذهنی شادی»، «اصالت و فریب» و «در جست‌وجوی شادی». فصول دوازدهم تا چهاردهم کتاب هم در بخش سوم آن قرار دارند که به این‌ترتیب‌اند: «علم شادی»، «علم اقتصاد و شادی» و «شادی و سیاست‌گذاری عمومی».
در قسمتی از این‌کتاب می‌خوانیم:
ماشینی را تصور کنید که هر تجربه‌ای را که در پی آن هستید، در اختیارتان قرار می‌دهد. البته ماشین نیازمند برنامه‌ریزی است و بنابراین شما در راه‌اندازی آن مشارکت دارید، اما زمانی که در این‌ماشین قرار می‌گیرید، بدون آگاهی از این‌موضوع که چیزهایی را تجربه می‌کنید واقعی نیستند، صرفا آن‌ها را تجربه می‌کنید. اجازه دهید اینگونه فرض کنیم که مادامی که در دستگاه هستید، شادی کامل را تجربه می‌کنید چرا که شما دستگاه را طوری برنامه‌ریزی کرده‌اید که دقیقا انواع تجربیاتی را که منجر به شادی شما می‌شوند ارائه دهد.
رابرت نوزیک (۱۹۹۰) این آزمایش فکری را به‌عنوان استدلالی علیه دیدگاه لذت‌باوری مطرح کرد، دیدگاهی که مطابق با آن، تنها تجربیات لذت‌بخش، خوب هستند و شادی شامل تجربیات لذت‌بخش است. نوزیک استدلال می‌کند که اکثر ما وارد ماشین تجربه نمی‌شویم و همان‌طور که در فصل سوم بحث کردیم، برداشت او این است که این امر نشان می‌دهد که لذت‌باوری باورپذیر نیست.
ماشین تجربه را می‌توان به‌عنوان ارائه دهنده تجربیات غیراصیل در نظر گرفت: تجربیاتی که به داشتن آن‌ها باور داریم، اما در واقع اینگونه نیست و این‌تجربیات واقعی نیستند. ماشین تجربه در اینجا به‌عنوان ابزاری برای فریب عمل می‌کند. در حالی که استدلال نوزیک در عدم پذیرش ماشین تجربه، به‌عنوان استدلالی علیه لذت‌باوری در نظر گرفته می‌شوند، اما ملاحظات خاصی که او مطرح می‌کند بیانگر اهمیت اصالت است. نوزیک استدلال می‌کند هنگامی که به آنچه می‌خواهیم انجام دهیم و آنچه سبب شادی ما می‌شود، فکر می‌کنیم، انجام آن‌کارها نیز برای ما حائز اهمیت می‌شود. ما صرفا تجربه عاشق‌شدن را نمی‌خواهیم، بلکه می‌خواهیم عاشق شویم. اگر تجربه ما از عاشق‌شدن بازتاب‌دهنده عشق واقعی که متقابلا بین دو طرف ایجاد می‌شود، نباشد، پس تجربه ما ناقص است و اگر نوزیک درست بگوید، چنین‌تجربه‌ای، تاثیری محدود بر زندگی ما دارد.
این‌کتاب با ۴۵۴ صفحه، شمارگان هزار نسخه و قیمت ۳۵۰ هزار تومان منتشر شده است.
نظر شما