به گزارش خبرنگار مهر، کتاب «زیبایی جانوران؛ تکامل زیبایی‌شناسی زیستی» نوشته کریستیانه نوسلاین_فولهارت به‌تازگی با ترجمه کاوه فیض‌اللهی توسط موسسه فرهنگی دکسا منتشر و راهی بازار نشر شده است.
کریستیانه نوسلاین _ فولهارت نویسنده این‌کتاب متولد ۱۹۴۲ در آلمان است و به‌عنوان زیست‌شناس تکوینی شناخته می‌شود. او به‌خاطر تحقیقاتش، جوایزی را به خود اختصاص داده که یکی از آنها جایزه آلبرت لسکر در سال ۱۹۹۱ برای پژوهش‌های پزشکی پایه است. جایزه نوبل فیزیولوژی یا پزشکی در سال ۱۹۹۵ هم برای پژوهش درباره کنترل ژنتیکی تکوین رویان از دیگر موارد کارنامه اوست. فولهارت همچنین مدیر پژوهشگاه زیست‌شناسی تکوینی ماکس پلانک در توبینگن بوده است.
این‌پژوهشگر می‌گوید دنیای جانوران پر از نقش و رنگ است و بسیاری از آنها دید رنگی لازم برای دیدن این نقش‌ها و رنگ‌ها را دارند. جانوران با این‌ابزار پیامی به همدیگر می‌رسانند و این پیام در زندگی اجتماعی‌شان کارکردهایی دارد. اما سوال مهم او در این‌کتاب این است که جانوران می‌توانند مثل انسان، مسائل و موضوعات را درک کنند؟ چگونگی شکل‌گیری الگوهای بصری در جانداران موضوع رشته علمی نوظهوری است که گاهی زیست‌زیباشناسی نامیده می‌شود و هدفش بررسی خاستگاه‌های تکاملی در انسان و جانوران دیگر است. اما این رشته نوپا و دانش کنونی درباره چگونگی تشکیل الگوهای رنگی در جانوران به طرز عجیبی محدود است و پژوهش درباره این ویژگی‌ها که تجملات غیرضروری به شمار می‌آمدند، تاکنون اولویت چندانی نداشته است.
کتاب «زیبایی جانوران» برای توضیح و تشریح چگونگی شکل‌گیری رنگ‌ها و نقش‌های جانوران نوشته شده است. محور پژوهش‌های نویسنده بیشتر روی گورخرماهی بوده که سازوکارهای ژنتیکی مولکولی به تولید رنگ و نقش در پوستش می‌انجامد. این‌کتاب مطالبی درباره
سفر دریایی اکتشافی کشتی بیگل، مهاجرت ملانوسوم‌ها، نوسلاین-فولهارت کنجکاوی علمی بُرنده‌اش را بر تکامل و تکوین الگوهای رنگی و نقش و نگارهای جانوران را شامل می‌شود. فولهارت با بیان مطالبی که در این‌کتاب آورده، به این‌نتیجه می‌رسد که بحث زیبایی و زیبایی‌شناسی باید به علم برگردد.
مطالب کتاب پیش‌رو در ۲ بخش اصلی «تکامل و زیباشناسی» و «تشکیل رنگ‌ها و نقش‌ها» تدوین شده‌اند. بخش اول دربرگیرنده ۶ فصل است که به‌ترتیب عبارت‌اند: تکامل، زیبایی، زیور، زیباشناسی، پیام‌رسانی، تشخیص الگو.
در بخش دوم هم مخاطب با ۶ فصل دیگر روبرو می‌شود که به این‌ترتیب‌اند: رنگ‌ها، پوست، الگوسازی، سلول‌های رنگدانه‌ساز، گورخرماهی، تکامل زیبایی.
در قسمتی از این‌کتاب می‌خوانیم:
در بعضی گونه‌ها، به‌ویژه پرندگان، پیام‌های صوتی و آوازها کمابیش همان کار محرک‌های دیداری را در برقراری ارتباط انجام می‌دهند. آواهایی که وضعیت‌های خاص (همچون موقعیت یا خُلق) را به اطلاع دیگران می‌رسانند اعضای گروه را کنار هم نگه می‌دارند و واکنش‌های خاصی را در گیرنده برمی‌انگیزند. چنین آواهایی هشیارانه نیستند، یعنی فرستنده قصد ندارد واکنش خاصی را در اطرافیانش برانگیزد. نمی‌توان آنها را سرکوب کرد، و حتا هنگامی که هیچ گیرنده‌ای برای شنیدن حضور نداشته باشد هم ارسال می‌شوند. افراد همگونه می‌توانند همدیگر را از روی صدای این آواها شخصا تشخیص دهند. این‌آواها ذاتی هستند، اما به کمک تجربه می‌توان آنها را تا اندازه‌ای اصلاح کرد. در مورد تک‌خوانی‌های پرندگان آوازخوان وضعیت متفاوت است. این پرندگان حنجره‌ای تخصص‌یافته دارند که می‌توانند انواع گوناگونی از نت‌ها و صداهای زیبا تولید کند. این‌آوازها معمولا به‌شیوه‌ای هنرمندانه از قطعه‌ها و واخوانی‌های مختلف ترکیب شده‌اند. آواز در هر گونه اختصاصی است، و عمدتا نرها آن را می‌خوانند (اما ماده‌ها آن را می‌شنوند و می‌فهمند)، و ممکن است ذاتی باشد یا در دوره کودکی فرا گرفته شود. جالب آنکه جوجه‌ها می‌توانند آواز پدرشان را از میان آوازهای بسیارِ دیگری که می‌شنوند تشخیص دهند و بعدها که خودشان شروع به زادآوری کردند آن را سرمشق خود قرار دهند و به نوا درآورند. آواز پرندگان نرهای رقیب را فراری می‌دهد و کارکردش، همچون الگوهای رنگی در پرندگان و ماهی‌ها، تعیین مرزهای قلمرو و دفاع از آنها است. از سوی دیگر، ماده‌های همگونه جذب بهترین خوانندگان می‌شوند. در مورد آواز پرندگان حتا شواهدی در دست است که نشان می‌دهد سنت‌هایی وجود دارد و قطعه‌هایی که از محبوبیت ویژه‌ای برخوردار باشند از طریق تقلید به نسل‌های بعد منتقل می‌شوند.
این‌کتاب با ۱۴۲ صفحه مصور رنگی، شمارگان هزار نسخه و قیمت ۲۹۵ هزار تومان منتشر شده است.
نظر شما