خاطرات آقای فیلمبردار از خانه‌ای که پر از «تئاتر» بود

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از روابط‌عمومی موزه سینما، موزه سینما در ادامه انتشار سلسله برنامه‌های تاریخ شفاهی خود به مناسبت زادروز علیرضا زرین دست مدیر فیلمبرداری پیشکسوت سینما بخش‌هایی از گفت‌وگوی این هنرمند را منتشر کرده است.

علیرضا زرین دست با بیان اینکه ۲۴ اسفند ۱۳۲۴ در تبریز متولد شده است، گفت: پدرم از مهاجرین باکو و پدربزرگم مشهدی بود و خوشبختانه در خانواده‌ای بزرگ شدم که نسبت به هنر حساسیت خاصی داشتند و تئاتر و نمایش را دنبال می‌کردند.

وی ادامه داد: برادر بزرگم حسن زرین‌دست نقاش بسیار چیره دستی بود و زمانی که کار می‌کرد کنار او می‌ایستادم و بسیاری از آموزه‌های مربوط به ترکیب رنگ، تقسیم‌بندی قاب و نورپردازی را از برادرم که با دقت و حوصله برای من توضیح می‌داد، یاد گرفتم و در ۱۴ سالگی با اغلب نورپردازی‌هایی که نقاشان پایه گذاری کرده بودند، آشنایی پیدا کرده بودم. برادرم به من توضیح می‌داد نورپردازی کلاسیک، رئالیسم چه چیزی است و درباره ریشه‌ به وجود آمدن آنها نیز برایم صحبت می‌کرد و من با عشق به او گوش می‌کردم.

زرین‌دست با بیان اینکه برادر دیگرش مسعود نیز در آن زمان عکاسی می‌کرد، یادآور شد: در چنین شرایطی من غیرارادی از هر ۲ برادر یاد می‌گرفتم. در خانه ما اغلب درباره تئاتر صحبت می‌کردند زیرا خواهر و برادرهایم در تبریز بازیگر تئاتر بودند و در صحبت‌های آنها متوجه می‌شدم که درباره مولیر و شکسپیر، چخوف صحبت می کردند، من آنها را می‌شنیدم و برایم بسیار جذاب بود.

همکاری با عباس کیارستمی از کدام پروژه آغاز شد؟

این مدرس پیشکسوت سینمای ایران با بیان اینکه ذهن بسیار تصویرسازی دارد، بیان کرد: یادم می‌آید در همان زمان کودکی وقتی خواهر و برادرهایم درباره سینما و تئاتر صحبت می‌کردند من در ذهنم از صحبت‌های آنها تصویر می‌ساختم و همه این‌ها دست به دست هم داد و از من به صورت غیرارادی شخصیتی ساخت که به سمت سینما، نور، نقاشی، عکاسی سوق پیدا کردم. یادم می آید در ۱۰ سالگی در خانه‌ای زندگی می‌کردیم که طبقه پایین آن سینما بود؛ سینما داریوش در خیابان قزوین. یعنی فاصله من با سینما و آپاراتخانه سه دقیقه بود.

وی با بیان اینکه با عباس کیارستمی در پنج فیلم همکاری داشته است، گفت: اولین همکاری من با کیارستمی در «زنگ تفریح» بود و بعد از آن فیلم «تجربه» که به صورت سیاه و سفید کار کردیم و بعد از آن هم «گزارش»، «کلوزآپ» و «همسرایان».

زرین‌دست با بیان اینکه تیتراژ فیلم «رشید» را کیارستمی ساخته است بیان کرد: آشنایی من با این هنرمند فقید سینما در همین تیتراژ بود که آن را فیلمبرداری کردم البته بعضی از پلان‌های فیلم «نان و کوچه» را هم من گرفتم.

پروژه‌های مشترک با مسعود کیمیایی و پاسخ به یک پرسش

وی در پاسخ به پرسش مجید اسماعیلی مدیرعامل موزه سینما مبنی بر اینکه همکاری با مسعود کیمیایی را از چه زمانی آغاز کرده است، پاسخ داد: همکاری من با کیمیایی به سال‌های ۱۳۴۷، ۱۳۴۸ برای ساخت فیلم «بیگانه بیا» برمی‌گردد که در آن فیلم دستیار بودم و اولین پلانی که در زندگی هنری‌ام فیلمبرداری کردم مربوط به همان فیلم است. در آخر پلان یک ابری روی خانه می‌آید که من به محض آنکه آن‌را دیدم به صورت اتفاقی به سرعت فیلمبرداری کردم که بسیار هم مورد توجه مسعود کیمیایی قرار گرفت. در واقع فیلمبرداری تمام شده بود و من یک دفعه چنین ابری را دیدم و آن را گرفتم و در فیلم قرار دادیم.

مجید اسماعیلی خطاب به علیرضا زرین‌دست گفت تعداد فیلم هایی که شما کار کردید بسیار زیاد است. کدام یک را بیشتر دوست دارید؟ و وی پاسح داد: تعدادی از فیلم‌هایم را از نظر مضمون، فیلمنامه و فیلمبرداری خیلی دوست دارم. فیلم «تجربه» عباس کیارستمی که سیاه و سفید است به نظرم فیلم فوق العاده‌ای است، آن را خیلی دوست دارم و مورد تحسین منتقدان ایرانی و خارجی قرار گرفته است. همچنین فیلم‌های دیگری همچون «سایه‌های بلند باد»، «خط قرمز»، «طلسم»، «بای‌سیکل‌ران»، «عروسی خوبان»، «خانه خلوت»، «بازمانده» را هم دوست دارم.