احیای مرکز طرح‌های ملی/۱۰ نظرسنجی پیمایش حجاب انجام شد

به گزارش خبرنگار مهر، نشست خبری تبیین جزییات مرکز طرح‌های ملی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، پیش از ظهر امروز سه‌شنبه ۱۰ اردیبهشت با حضور صابر جعفری کافی‌آباد رییس مرکز طرح‌های ملی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سجاد یاهک معاون مرکز طرح‌های ملی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و جمعی از اصحاب رسانه در سالن جلسات پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات برگزار شد.

جعفری رییس مرکز طرح‌های ملی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: پس از قریب به دو سال از مسؤولیتم در مرکز می‌گذرد و طی این دو سال تغییر و تحولات عمیقی را در مکانیزم پیمایش‌های ملی مربوط به حوزه‌های مختلف انجام دادیم. یک دهه ما شاهد رکود در تولید و مدیریت داده های سیاست گذاران ذی ربط بودیم و حال این روند احیا شده و این اتفاق نتیجه شجاعت دولت جدید و همکاری پژوهشگاه بوده است.

وی ادامه داد: روند احیا در مرکز طرح‌های ملی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی طی دو تحول جدی دنبال شد. به این معنا که سال‌ها مرکز طرح‌های ملی تبدیل به دبیرخانه جامعی شد که ریاست آن را فردی بر عهده داشت که از نهادی مأمور شده بود و در نهایت شاهد فروپاشی مرکز شدیم. از آنجا که خود مرکز از عهده انجام طرح‌های ملی بر نمی‌آمد، اما چون اجرا بر عهده آنها بود، ناچارا اجرای بیش از ۹۰ درصد طرح‌ها را به مجریان درجه سه و چهار واگذار می‌کردند. یعنی برای اجرا مؤسساتی انتخاب می‌شد که رییس وقت در مقطعی آنجا مسوولیت داشت. همچنین اجرای میدانی طرح‌ها مجدداً به همان مؤسسه و نهادی سپرده می‌شد که رییس وقت از آنجا به مرکز مأمور شده بود.

رییس مرکز طرح‌های ملی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: در ایام کرونا با احراز مسوولیت ریاست پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات جلسه ای با موضوع ارزیابی از پیشرفت‌های طرح موقت توسط اساتید برجسته دانشگاه‌های سراسر کشور برگزار شد و در نهایت به این نتیجه رسیدند که پیشرفت مطلوبی از کار حاصل نشده است. به همین دلیل تصمیم بر این گرفته شد که با مجریان جدیدی و متشکل از اساتید درجه یک دانشگاه قراردادی منعقد و اجرای طرح ها آغاز شود.

جعفری گفت: یکی از معضلات نشست های افکارسنجی، عدم پاسخگویی است که در سالهای اخیر زیاد شده، شیوه های ساده انگارانه ای در این رابطه وجود داشت اما باز با اهتمام تیم، گزارش تفصیلی کیفی هم ما ارائه می دهیم. بنظرم بازگشت همه طرح های ملی به درون وزارت مهمترین اتفاق دو سال اخیر است که باعث کیفیت داده ها شده است.

وی افزود: برای انجام طرح ملی سه ماه پیشنهاد داده شد تا بسترهای کار فراهم شود اما در ادامه روند این سه ماه به سه هفته و با نصف مبلغ مطرح شده کاهش یافت و کار آغاز شد. البته باید گفت که ما از حیث این تغییر در حال فشار هستیم. در طول تاریخ پیمایش نگرانی‌ها از بابت کیفیت داده‌هایی است که پشتوانه سیاست‌گذاری قرار می‌گیرد و متأسفانه گاهی شاهد هستیم که برخی از پژوهشگران از راه‌های غیر اصولی برای استخراج داده‌ها استفاده می کنند اما ما در دفتر طرح‌های ملی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی شیوه نظام‌مندی را اجرا کردیم که پرسشنامه‌ها به صورت تلفنی و میدانی در ۳۱ استان (شهرستان‌ها و روستاها) انجام و همه آنها شنود می‌شود و در خصوص اشتباه پس از تذکر به پرسشگر، آن را حذف می‌کنیم. همچنین موقعیت‌های پرسشگر به صورت آنلاین چک و کیفیت داده‌های مورد بررسی قرار می‌گیرد.

جعفری گفت: بازگشت کل پروسه پیمایش‌ها به درون پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات یکی از مهم‌ترین اتفاقاتی بوده که طی دو سال به وقوع پیوسته است.زمانی ما در مرکز مستقر شدیم، شش پیمایش ملی معوق داشتیم، تلاش کردیم اینها معلق نشوند و به رغم مشکلات بودجه ای آنها را هم راه اندازی کنیم.از پیمایش های مهم ما نگرش های ایرانیان نسبت به مهاجران افغانی بود که توسط شبکه ملی خودشان ارائه شد. پیش از نوروز هم ما طرح ملی سبک زندگی ایرانیان را راه اندازی کردیم و پیمایش بعدی دستور کار همین خواهد بود.

وی ادامه داد: پیمایش موج چهارم پیمایش نگرش‌های ایرانیان را از اواخر آذر سال گذشته آغاز کردیم و در نهایت نخستین گزارش را در اواسط زمستان سال گذشته تهیه شد. نتایج داده‌های پیمایش در یک نشست تخصصی با حضور ۶۰ تن از اساتید برجسته دانشگاه‌های برتر کشور در هشت کارگروه تخصصی بررسی و مورد ارزیابی قرار گرفت. به دستور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی قرار است نتایج برنامه‌های طرح ملی را در استان‌ها تهیه شود و امیدواریم بتوانیم نهایتاً پایان اردیبهشت یا اواسط خرداد گزارش استانی را تهیه و در اختیار استان‌ها قرار دهیم.

رییس مرکز طرح‌های ملی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: پیمایش نگرش ایرانیان نسبت به مهاجرت افغانستانی‌ها در دستور کارمان بود. پیش از عید نوروز طرح ملی سبک زندگی ایرانیان را با همکاری دانشگاه فردوسی مشهد و شورای علمی قدرتمندی به سرانجام رساندیم.

وی افزود: هم اکنون علاوه بر پیمایش تلفنی همین پژوهشگاه همکاران من در ۳۱ استان، ۹۰ شهرستان و بیش از ۹۰ روستا پیمایش وضعیت استفاده از شبکه های مجازی و ابعاد زندگی کاربران در حال انجام است. تلاش داریم تااخر همین هفته مرحله جمع اوری داده ها انجام و سپس هویت ملی ایرانیان با اجرای دکتر انتظاری را با مدیریت طرح های ملی در دستور کار بگیریم. پیمایش دیگر طراحی نقشه خلقیات ایرانیان با اجرای دکتر صبوریان انجام می دهیم. پیمایش دیگر آرزوهای جوانان با اجرای دکتر حدادی صورت خواهد گرفت.

جعفری گفت: بالغ بر هشتاد نظرسنجی از پژوهش های کرونا، ارز ترجیحی، جام جهانی، خدمات فرهنگی شهرداری، منزلت هیات بین ایرانیان، سواد ادبی و امید اجتماعی ایرانیان در دستور کار است و کنار اینها هم دستور کار مدونی طراحی شده است. برای نخستین بار پیمایش هایی با عناوین سنجش وضعیت فرهنگ عمومی ایرانیان، سواد تاریخی ایرانیان، سواد ادبی، سواد فرهنگی، امید اجتماعی، امسال انجام می‌شود.

وی ادامه داد: موج دوم پیمایش طرح ملی خانواده را در دستور کار داریم و قرار است به سفارش وزارت کشور پیمایش سبک زندگی نوجوانان را انجام دهیم. همه این پایش‌ها نیازمند اعتباراتی مناسب است و در حال تلاش و رایزنی هستیم تا منابع مالی آن را تأمین و نتایج آن به صورت برش‌های استانی و شهرستانی برای استان‌های مختلف جهت استفاده ارسال کنیم.

رییس مرکز طرح‌های ملی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: یکی از دل مشغولی‌های پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات با توجه به ساختار علمی و تیم جدید، فرهنگ کار و یکی از ابعاد مهم آن امنیت شغلی است. بیش از دو جلسه برای راه‌اندازی پیمایش این موضوع با معاونت های وزارت کار برگزار کردیم و امیدواریم این پیمایش به اجرا برسد.

وی افزود: ما وضعیت پزشکان و خبرنگاران را به صورت مستقیم در پیمایش قرار نمی دهیم بلکه با عناوینی همچون مرجعیت اصناف، سرمایه اجتماعی، مرجعیت پزشکان و دیگر موارد را در پیمایش مورد ارزیابی قرار می دهیم. داده های انبوه وجود دارد و ما نیازمند کارفرما هستیم تا متناسب با پرسش ها داده های قوی تری را استخراج و در اختیار سیاستگذاران قرار دهیم.

جعفری گفت: قرار است مجلدی منتشر و در بخش های مختلف داده ها به تفصیل شرح داده شود. وضعیت شاخص ها و بخش‌ها در حوزه خانواده از مهم ترین محورها بود. نگرش در حوزه خانواده را در پیمایشی مورد بررسی قرار دادیم و نتیجه طرح نگرش ایرانیان در مورد فرزندآوری به طور میانگین ۶۲/‏۳‬ شد و این نگرش مطلوبی است.

وی افزود: سال پیش برای حجاب ۱۰ نظرسنجی را با عناوینی همچون پیرامون عفو مقام معظم رهبری ، حجاب و بی حجابی، وضعیت اجتماعی و فرهنگی تهران، دیدگاه مردم نسبت به بی حجابی، پدیده بی حجابی و اقدام دولت علیه آن انجام دادیم. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از آن بحبوحه رخدادهای سیاسی و تشنج اجتماعی خود را موظف به ارزیابی از وضعیت کرده است و پرحجم ترین نظرسنجی مان در خصوص حجاب بود. نکته مهم این است که هر اندازه در ارزیابی های‌مان از لحظه وقوع آن رویدادها گذر می‌کنیم نتایج شبیه قبل از رویداد می‌شود بنابراین نباید این نظرسنجی ها را در حین رخدادها در اختیار سیاستگذاران قرار داد چراکه این نتایج اشتباه و نادرست است. سه ماهی می شود که دیگر در این حوزه ارزیابی نداریم و نتایج مناسب شده است.

هشت پیمایش در دستور کار مرکز طرح‌های ملی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است

در ادامه سجاد یاهک معاون مرکز طرح‌های ملی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: رخی پیمایش ها سابقه چندین دهه دارد و اینها باید تکرار شود و یکی از ماموریت های پژوهشگاه این است که باید به نیازهای پژوهشی پاسخ دهد. خوشبختانه این مهم انجام و ریل گذاری خوبی صورت گرفت.

وی افزود: اجرا و گرداوری داده ها مهمترین بخش یک پژوهش است و اگر این مخدوش باشد، مسیر غلط پیش رو قرار می دهد پس دفتر طرح های ملی خیلی تلاش کرد تا نظارت قوی و گرداوری با راهوری خود مرکز انجام شود. الان خانواده یکی از مسائل مهم ما است اما ما شاهد هستیم که خیلی در این عرصه نهادها و مراکز کار و پژوهشی نمیکنند الان دفتر طرح ها چند طرح در این رابطه در دستور کار دارد.

معاون مرکز طرح‌های ملی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: در مجموع چهار پیمایش را انجام دادیم و هشت پیمایش در دستور کار است.