۲۳ تیر ۱۴۰۳، ۱۲:۴۶

گزارش مهر از آئین‌های عاشورایی؛

محرم تجلیگاه فرهنگ سوگ مردم لر/هیئت‌هایی که قدمت چندصد ساله دارند

محرم تجلیگاه فرهنگ سوگ مردم لر/هیئت‌هایی که قدمت چندصد ساله دارند

خرم‌آباد- محرم و واقعه عاشورا را می‌توان تجلیگاه پیوند آئین‌های بومی و دینی مردم لرستان نامید، صحنه‌ای که فرهنگ سوگ مردم این استان در خدمت اقامه عزاداری‌های حسینی(ع) قرار می‌گیرد.

خبرگزاری مهر - گروه استان‌ها: ایام محرم از شمال تا جنوب و از شرق تا غرب لرستان سیاه‌پوش عزای حسینی می‌شود؛ اما آنچه این استان را در این ایام متفاوت می‌کند رنگ و بوی بومی و محلی آئین‌های عزاداری است.

لرستانی‌ها از گذشته‌های دور تاکنون همواره تلاش کرده‌اند با حفظ سبک زندگی و فرهنگ محلی خود به مراسم‌های دینی نیز رنگ و بوی بومی بدهند، نمود آن را می‌توان در آئین‌های عاشورایی دید.

هر شهرستان لرستان متناسب بافرهنگ و خرده‌فرهنگ‌های سوگ خود در مسیر اقامه عزای حسینی (ع) گام برداشته است به‌طوری‌که اصیل‌ترین مراسم‌ها را می‌توان در این پهنه جغرافیایی از ایران دید.

از مراسم «گل‌مالی» و «چهل‌منبری» گرفته تا نوای حزن‌انگیز موسیقی سوگ یعنی «چمرانه» همگی نشان می‌دهد که مردمان لر هر آنچه از غنای فرهنگی خود در چنته داشته‌اند به خدمت اقامه عزای اباعبدالله آورده‌اند و این تلاش را می‌توان ادای دینی تاریخی و اصیل به مسیر سرخ حسینی دانست.

آئین سوگ در لرستان برگرفته از برخی سنت‌های قدیمی و تاریخی است

عطا حسن‌پور مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی لرستان دراین‌رابطه، اظهار داشت: مردم لرستان چند روز قبل از ماه محرم تکیه‌های عزاداری را در سطح شهر ایجاد می‌کنند و علاوه بر مساجد در خیابان‌ها و محلات هم به عزاداری می‌پردازند.

محرم تجلیگاه فرهنگ سوگ مردم لر/هیئت‌هایی که قدمت چندصد ساله دارند

وی افزود: آئین سوگ و عزاداری در لرستان برگرفته از برخی سنت‌های قدیمی و تاریخی، منحصربه‌فرد بوده و در روز عاشورا با تاسی از این آئین و سنن، بالاترین درجات غم و اندوه و ماتم را به نمایش می‌گذارند.

مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی لرستان، تصریح کرد: وجود موسیقی و نوای حزن‌انگیز سوگ «چمرانه» در آغاز این آئین؛ همواره فراخوانی برای آغاز عزا بوده تا عزاداران در محل‌های اقامه عزا جمع شوند.

حسن‌پور، اضافه کرد: استان لرستان به فراخور تنوع فرهنگی از شرق تا غرب استان و از شمال تا جنوب آن، از آئین سنتی سوگواری متفاوت و متنوعی بهره‌مند است که شکوه و تنوع این فرهنگ‌ها را در ماه محرم و روزهای تاسوعا و عاشورا می‌توان دید.

وی با اشاره به آئین منحصربه‌فرد گل‌مالی لرستانی‌ها در روز عاشورا و به یاد شهدای دشت کربلا، بیان داشت: این آئین با نام سنتی «خَرَه» در جای‌جای استان و در هر هیئت و کوی و برزن به چشم می‌خورد و مردم استان با خلوص نیت این آئین را در روز عاشورا به‌جای می‌آورند.

مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی لرستان، افزود: همچنین آئین سنتی آتش‌زدن خیمه‌ها در «اشترینان»، «چهل‌منبر» در خرم‌آباد، آماده‌کردن خاک و گلاب و هیزم برای روز تاسوعا، سقاخانه‌های سنتی بروجرد و نذری‌های سنتی را در شهرستان‌های مختلف استان می‌توان دید.

هیئت‌های مذهبی و عزاداری با قدمت بیش از چند صدسال

یک کارشناس مردم‌شناسی لرستان نیز دراین‌رابطه با اشاره به تنوع فرهنگی استان لرستان در ماه محرم، اظهار داشت: در خرم‌آباد تکایای محلی، محل خاصی برای عزاداری جوانان این شهر است و به استناد کتیبه‌های موجود، برخی از هیئت‌های مذهبی و عزاداری خرم‌آباد با قدمت بیش از ۶۰۰ سال فعالیت دارند.

محرم تجلیگاه فرهنگ سوگ مردم لر/هیئت‌هایی که قدمت چندصد ساله دارند

محمد بیرانوند، افزود: مردم ولایت‌مدار لرستان از دیرباز و با ورود اسلام به ایران، پیرو اهل‌بیت بوده و این استان با مردم ۱۰۰ در صد شیعه در عزاداری ماه محرم و روزهای تاسوعا و عاشورا، از تنوع فرهنگی بالایی برخوردار است.

وی اضافه کرد: هیئت‌های عزاداری حسینی (ع) محله «پشت بازار» خرم‌آباد از سال ۶۰۰ ه. ق تاکنون به‌صورت سنتی در حال اقامه عزا در ماه محرم است و سنت‌های کهن این مرزوبوم را به‌صورت سینه‌به‌سینه به جوانان امروز انتقال داده است.

این کارشناس مردم‌شناسی، افزود: روز هفتم محرم نیز در برخی شهرهای استان به‌روز «تراش عباس» (ع) موسوم است.

از برگزاری آئین «چهل‌منبر» تا مراسم عزاداری در «سقاخانه‌ها»

بیرانوند، گفت: در روز هفتم محرم عزاداران حسینی به حمام رفته و پس از اصلاح سروصورت و نظافت کامل، لباس‌های تمیز می‌پوشند.

وی به سقاخانه‌های سنتی بروجرد نیز اشاره کرد و گفت: این سقاخانه‌ها نیز در شهرستان بروجرد از اهمیت بالایی در مراسم اقامه عزا ماه محرم برخوردار بوده و مردم این شهرستان و بسیاری از علاقه‌مندان با حضور در محل برقراری آنها به عزاداری و سوگواری می‌پردازند.

محرم تجلیگاه فرهنگ سوگ مردم لر/هیئت‌هایی که قدمت چندصد ساله دارند

این کارشناس مردم‌شناسی با اشاره به آئین «چهل‌منبر» خرم‌آباد نیز، بیان داشت: این آئین به‌صورت سنتی در برخی محله‌های قدیمی این شهر برگزار می‌شود و بسیاری از علاقه‌مندان و حاجتمندان در آن شرکت می‌کنند.

بیرانوند، افزود: مراسم «چهل‌منبر» خرم‌آباد، به شماره ۳۲۶ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.

«گل‌مالی» اوج شکوه عزاداری لرستانی‌ها

وی اضافه کرد: آئین ویژه «گل‌مالی» نیز به‌عنوان اوج و شکوه عزاداری لرستانی‌ها نشان‌دهنده عمق عزاداری آنها است.

این کارشناس مردم‌شناسی، گفت: آئین «گِل‌مالی» لرستان نیز باشکوه هرچه‌تمام‌تر در روز عاشورا برگزار می‌شود که این آئین نیز با شماره ۵۳ در فهرست آثار ملی کشور ثبت شده است.

محرم تجلیگاه فرهنگ سوگ مردم لر/هیئت‌هایی که قدمت چندصد ساله دارند

بیرانوند، تصریح کرد: بعدازظهر عاشورا نیز به گویش محلی می‌گویند «طوق اِشکِس»، مراسم عزاداری به پایان می‌رسد، «طوق» نوعی علامت یا همان عَلَم است که مردم حاجتمند آن را با پارچه‌های رنگی و آینه‌های کوچک آذین‌بندی می‌کنند؛ و در پایان روز عاشورا به یاد علم حضرت عباس (ع) گردانده و پیشاپیش هیئت‌ها و دسته جات عزاداری توسط برخی جوانان در حرکت است.

«چمرونه» از عمق اندوه دل‌ها می‌گوید

وی تصریح کرد: در کنار همه این رسوم و آئین سوگ، موسیقی لرستان نیز توانسته است اهمیت و شکوه مراسم عزاداری دوچندان شود و با نواختن دهل و سرنا و موسیقی «چمرانه»، حزن و اندوه آن بیشتر می‌شود.

این کارشناس مردم‌شناسی، عنوان کرد: آئین شام غریبان نیز در غروب روز عاشورا در همه شهرهای استان برگزار شده و مردم با دردست‌داشتن شمع‌های روشن در سطح شهر و روستا به عزاداری می‌پردازند.

محرم تجلیگاه فرهنگ سوگ مردم لر/هیئت‌هایی که قدمت چندصد ساله دارند

بیرانوند، گفت: در برخی هیئت‌ها با نذری ساده و یا پخش‌کردن کاه بر سر عزاداران، به یاد اسیران دشت کربلا، به اقامه عزا می‌پردازند.

وجود بیش از ۳ هزار هیئت مذهبی در لرستان

رئیس هیئت‌های مذهبی لرستان نیز دراین‌رابطه، اظهار داشت: در لرستان بیش از سه هزار هیئت فرهنگی، مذهبی، سینه‌زنی و زنجیرزنی داریم.

حجت‌الاسلام روح الدین دریکوند، عنوان کرد: این هیئت‌ها در طول سال فعالیت‌های هفتگی و ماهانه دارند و برخی از آنها نیز به‌صورت شاخص و محوری مناسبت‌های مختلف را برگزار می‌کنند.

وی اضافه کرد: بسیاری از این هیئت‌ها در دهه اول محرم به اقامه عزا پرداخته و در روزهای تاسوعا و عاشورا نیز با حضور در خیابان‌ها و جایگاه‌های از پیش تعیین شده، به عزاداری می‌پردازند.

کد خبر 6165491

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
  • نظرات حاوی توهین و هرگونه نسبت ناروا به اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر نمی‌شود.
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود.
  • captcha