شبکه القاعده که ابتدا برای جنگ با ارتش اتحاد جماهیر شوروی در افغانستان توسط سازمان جاسوسی آمریکا و با کمک سازمان اطلاعات عربستان تاسیس شد، پس از خروج نیروهای شوروی از این کشور با گروه طالبان همپیمان شد، اما پس از حوادث 11 سپتامبر و حمله آمریکا به افغانستان از صحنه گریخت و طالبان را تنها رو در روی ارتش آمریکا قرار داد.
در عراق نیز، ابو مصعب الزرقاوی شاخه عراق این شبکه را تشکیل داد و بر آن نام "القاعده فی بلاد الرافدین" نهاد که بعدها به گروه "توحید و جهاد" هم شهرت یافت تا پس از مرگ وی، هم اکنون این گروه با نام "دولت عراق اسلامی" بیانیه های خود را منتشر کند.
از نکات قابل توجه در رابطه با شبکه القاعده، توجه ویژه و بزرگنمایی خاص رسانه ای در خصوص اقدامات این گروه است، به گونه ای که این رویکرد در رابطه با عملیات شبکه القاعده به گونه ای بود که این تصور را در میان افکار عمومی جهان و به ویژه مردم عراق به وجود آورده بود که پس از خروج نظامیان آمریکایی از عراق گروه موسوم به "دولت عراق اسلامی"بر تمام کشور حاکمیت خواهد کرد، اما همگان دیدند که چگونه پس از خروج نظامیان آمریکایی از عراق این گروه به شکل تقریبا کاملی محو شد تا پس از مدتها این بار در سوریه و تا حدودی پس از اغتشاشات غرب عراق در این کشور هم به صحنه بازگردد.
اطلاعات منتشر شده درباره جبهه النصره هم نشان می دهد سرکرده این گروه از فعالان شبکه القاعده در عراق بود و به گونه ای، مسئولیت تسهیل انتقال تروریستهای انتحاری از سوریه به داخل خاک عراق را به عهده داشت.
وی پس از مقابله دولت سوریه با این گونه اقدامات، مجبور به فرار به داخل عراق شد، اما پس از هرج و مرج های به وجود آمده در سوریه به این کشور بازگشت تا این جبهه در بیانیه ای خبر کشته شدن وی را اعلام کند، مسئله ای که به دلیل مبهم بودن چهره وی، تایید صحت یا سقم این اطلاعات امکان پذیر نیست.
یکی دیگر از مهمترین ابهامات موجود در رابطه با این گروه، اطلاعات بسیار کم در رابطه با چگونگی شکل گیری و تاسیس آن است،به گونه ای که تنها اطلاعات قابل استدلال در رابطه با این گروه اطلاعاتی است که سازمان اطلاعاتی آمریکا(سیا) در رابطه با آن منتشر کرده است.
تاریخ تاسیس این گروه به ماه های آخر سال 2011 و اوایل سال 2012 میلادی باز می گردد با این حال اولین بیانیه ای که در شبکه اینترنت توسط این گروه منتشر شده، در تاریخ 24 ژانویه 2012 است که در آن، از سوری ها خواسته شده است تا با حمل سلاح به آنچه جهاد علیه دولت سوریه ادعا شده، بپردازند.
این گروه همانند بقیه شاخه های شبکه القاعده برای خود تریبون اطلاع رسانی ایجاد کرده و همچون پدرخوانده اش که از موسسه السحاب برای صدور بیانیه ها استفاده می کند، نیز موسسه تولیدات رسانه ای " المناره البیضاء"را برای این کار تاسیس کرده است.
اما این موسسه چندی پیش با انتشار فیلمی در شبکه اینترنت مدعی شد، گردان های آزادگان شام (احرار الشام )وابسته به جبهه النصره تشکیل شده است، اما این گردان ها در بیانیه ای تاکید کرد گروهی مستقل بوده وهیچ وابستگی به طرف های دیگر ندارند، مسئله ای که بر ابهامات موجود در صحنه فعالیت گروه های سلفی در سوریه افزود.