نقش مهم ایران و ترکیه در آینده تحولات منطقه/ قدرت های خارجی از رقابت منطقه ای بهره برداری می کنند

به گزارش خبرگزاری مهر، در دومین نشست تخصصی همایش بین‌المللی خلیج فارس با عنوان «خیزش‌های جهان عرب و منطقه‌ی خلیج‌فارس: تاثیر متقابل» که عصر روز سه‌شنبه در هتل هرمز بندرعباس برگزار شد"آیفر اردوغان" پژوهشگر ترک با اشاره به عدم تغییر دمکراتیک خاورمیانه در طول دهه‌های گذشته از تحولات اخیر شمال آفریقا و خاورمیانه به عنوان تمایلات ملت های عربی برای دمکراتیزه شدن و قرارگرفتن در نظام مدرن یاد کرد.

به گفته وی ترکیه و ایران به عنوان دو ابرقدرت منطقه ای تلاش می‌کنند در برابر تحولات اخیر بر اساس رویکرد منحصر به فرد خود حرکت کرده و به آن سمت و سو دهند. اردوغان افزود: در حال حاضر تحولات کشورهای منطقه از مذهب و درگیری‌های قبیله‌ ای تاثیر گرفته و ممکن است به دلیل نبود پیوستگی در میان جوامع عربی، صدماتی به این تحولات وارد شود.

این پژوهشگر ترک یادآور شد: اگر برخی بر تفاوت‌ها تاکید کنند و از گروه‌های مذهبی و قومی خاصی دفاع کنند ممکن است ثبات و امنیت منطقه را با مشکلات جدی مواجه کنند. آینده‌ حکومت‌های جدید به نحوه‌ مدیریت چالش‌های جدید ناشی از نبود پیوستگی در میان جوامع بستگی ندارد بلکه در این‌باره نقش بازیگران منطقه ای و نوع روابط آن‌ها با این حکومت‌های نوظهور نیز بسیار مهم است.

" محمد ابراهیمی" پژوهشگر ایرانی نیز در ادامه این نشست در سخنانی با موضوع "تبیین منطقه‌گرایانه‌ نقش انقلاب‌های عربی در روند واگرایی ایران و شورای همکاری خلیج فارس" گفت: با توجه به ساختار حکومتی و بافت اجتماعی کشورهای خلیج فارس از یک سو و پیام و هدف انقلاب‌های عربی از سوی دیگر همراه با سایه‌ سنگین روابط دولت‌ها با قدرت‌های فرامنطقه‌ ای در ساختار بین‌الملل، جنگ سرد میان ایران و عربستان شدت بیش‌تری می‌یابد.

وی افزود: عربستان به دنبال اتخاذ پرستیژ پدرسالارانه در شورای همکاری خلیج فارس است؛ در حالی که ایران پا به پای عربستان برای خود نقش رهبری در جهان اسلام به‌علاوه استقلال در سیاست‌های خود و حاکمیت برتر در خلیج فارس قائل است. این رقابت دیرینه از سوی قدرت‌های فرامنطقه‌ ای مورد بهره‌برداری‌هایی قرار گرفته و می‌گیرد.

در ادامه این نشست "محی‌الدین تولگا" پژوهشگر قبرسی با اشاره به سیاست خارجی ترکیه گفت: از سال 2002 ترکیه با اتخاذ رویکرد جدیدی در حوزه‌ سیاست خارجی‌اش تلاش کرد که روابط خود را با کشورهای یونان و روسیه بهبود بخشد.

وی با اشاره به روابط ایران و ترکیه پس از سال 2002 اظهار داشت: با روی کار آمدن حزب عدالت و توسعه، حجم تجارت با ایران بسیار افزایش یافت و بسیاری از سیاست‌های گذشته با ایران تغییر پیدا کرد به گونه‌ای که معاملات تجاری میان ایران و ترکیه رقم به 22 میلیارد دلار رسیده و ترکیه 16 درصد از نفت وارداتی خود را از ایران دریافت کرد.

تولگا با اشاره به تحولات اخیر خاورمیانه و شمال آفریقا یادآور شد: با وقوع بهار عربی، رویکرد سیاست خارجی ترکیه نیز تغییر پیدا کرد. ترکیه نیز همانند آمریکا و کشورهای اروپایی حفاظت از منافع خود در کشورهای انقلابی را در دستور کار قرار داد و در مصر و لیبی و نیز سوریه مداخله کرد. پس از تحولات سوریه "داوود اوغلو" وزیر امور خارجه ترکیه اعلام کرد که بشار اسد باید برود.

وی با اشاره به کمک 100 میلیون دلاری ترکیه به دولت جدید لیبی و کمک تسلیحاتی و مالی به ارتش آزاد سوریه گفت: ترکیه حمایت خود را از ارتش آزاد سوریه بسیار گسترش داده و حتی به مخالفان سوری در قبرس آموزش نظامی می‌دهد. در حالی که افرادی از القاعده در ارتش آزاد سوریه هستند، ترکیه همچنائ کمک‌های تسلیحاتی خود را به آنها را ادامه می‌دهد.

به اعتقاد این کارشناس قبرسی در حال حاضر ترکیه با روسیه و ایران درباره‌ سوریه اختلاف نظر دارد که پس از استقرار موشک‌های پاتریوت این اختلاف نظرها تشدید پیدا کرده اما ترکیه از روابط خود به خصوص روابط اقتصادی با ایران و روسیه دست برنمی‌دارد.