به گزارش خبرنگار مهر، کتاب «فلسفه سیاسی جان استیوارت میل» نوشته جان گری به تازگی با ترجمه خشایار دیهیمی توسط نشر نو منتشر و راهی بازار نشر شده است. این کتاب یکی از عناوین مجموعه «کتابخانه فلسفه سیاسی» است که این ناشر چاپ می‌کند.
نسخه اصلی این کتاب در سال ۱۹۹۶ منتشر شده و این نسخه، ویراست دوم آن است. شیوه بحث نویسنده در این اثر، تحلیل منطقی است و مترجم اثر هم سعی کرده در بازگردانی آن، همین سبک را حفظ کند. به همین دلیل نقل‌قول‌هایی که از رساله آزادی اثر جان استیوارت میل در کتاب پیش رو آمده، با وجود این‌که نسخه‌ای دیگر از این رساله موجود است، ترجمه جدیدی از این نقل قول‌ها ارائه شده است. نویسنده، نوشتن کتاب را زمانی آغاز کرده که مشغول نوشتن رساله دکترایش در مورد لیبرالیسم بوده است.
در کتاب پیش رو، نظر مقبول و معمول درباره ویژگی‌های جان استیوارت میل در رساله آزادی، به منازعه گرفته شده است. این دیگر از بدیهیات تاریخ فکری انگلستان قرن نوزدهم شده که جان استیوارت میل جوان، دست بالای بالا متفکری حد واسط است که نوشته‌هایش درباره مسائل اجتماعی و سیاسی آموزه منسجم یا نظم استدلالی منطقی و معقولی به دست نمی‌دهد، بلکه فقط کوشش‌هایی برای ترکیب و تلفیق افکاری پراکنده است که در نهایت هم راه به جایی نمی‌برد. هدف جان گری در کتابی که درباره رساله مذکور نوشته، این بوده که نشان دهد رساله آزادی، آن رساله احمقانه‌ای نیست که طی یک قرن منتقدان و مفسران ناهمدل از آن سخن گفته‌اند.
جان گری در نوشتن این کتاب، با تحلیل متن و بازسازی استدلال میل،نشان داده که دفاع فایده‌گرایانه او از اولویت آزادی نسبت به سایر ارزش‌ها، آن کار محالی نیست که منتقدان نشان داده‌اند و آموزه آزادی میل به خوبی درون فایده‌گرایی غیرمستقیم و نوعی لیبرالیسم کمال‌خواهانه می‌گنجد. جان گری در ویراست دوم این کتاب، فصلی به آن افزود که ضد ویراست پیشین کتابش بود و نه تنها لیبرالیسم میل را به باد انتقاد گرفت بلکه این کار را در حق همه لیبرالیسمهای موجود انجام داد. این کتاب ضمیمه‌ای از جورج کراودر دارد که جوابیه‌ای به انتقادهای استیوارت میل است.
این کتاب ۶ فصل اصلی دارد که به این ترتیب‌اند: «مشکل و مسئله میل در رساله آزادی»، «فایده‌گرایی میل»، «اصل آزادی»، «درک و برداشت میل از خوشبختی و نظریه فردیّت»، «کاربردها» و «آموزه آزادی میل: ارزیابی مجدد». پیشگفتار مترجم، پیشگفتار، پیشگفتار ویراست دوم، بعدالتحریر، ضمیمه و یادداشت‌ها از دیگر بخش‌های این کتاب هستند.
در فصول شش‌گانه کتاب نیز این عناوین درج شده‌اند:
تفسیر سنتی، هنر زندگی و فایده همچون اصلی ارزش‌شناختی، اصل آزادی در آموزه آزادی، پاترنالیسم، اخلاق‌گرایی، آزادی بیان، آموزه آزادی و فلسفه عمومی میل، آموزه آزادی و علم جامعه، آموزه آزادی و لیبرالیسم میل، فایده آموزه آزادی، نیازها و آرمان‌ها در آموزه آزادی و ... .
در قسمتی از این کتاب می‌خوانیم:
لیبرالیسم هم مثل هر فلسفه سیاسی دیگری فلسفه تاریخی را پیش‌فرض دارد، یقینا، لیبرالیسمهای مختلف دیدگاههایی تا حدودی متفاوت درباره تاریخ دارند. با اینهمه، نظریات سیاسی لیبرالی، با همه تنوعشان، باورها یا فرضیات مشترکی درباره تاریخ بشر دارند که ادعایشان از جنبه‌های مهمی به این باور یا فرضیات مشترک بستگی دارد. بستگی لیبرالیسم جان استیوارت میل به یک فلسفه تاریخ جای تردید و چون و چرا ندارد. او در مقدمه رساله آزادی تصریح می‌کند که «من فایده را در تمام مسائل اخلاقی مستند غایی می‌دانم؛ اما این فایده باید فایده در گسترده‌ترین معنایش باشد که مبتنی بر منافع دائمی انسان در مقام وجودی پیشرفت‌خواه است.» در اینجا خود میل تصدیق می‌کند که نظریه اخلاقی و سیاسی او تابع و وابسته درک و مفهومی از پیشرفت است _ وابستگیی که لیبرالیسم میل در آن با هر نوع فلسفه سیاسی لیبرالی دیگری شریک است. این حقیقتی است که اهمیت آن کم نیست. در طول ربع قرن گذشته، مکتب مسلط و حاکم در میان متفکران لیبرال مکتبی بوده است که در سوادی رسیدن به فلسفه حقوق نابی بوده است که در آن نظریه لیبرالیِ عدالت متکی بر هیچ ادعایی درباره طبیعت بشری یا تاریخ بشری نباشد. در نظر این متفکران _ که تاثیرگذارترینشان جان راولز بوده است _ از ارزشهای اصلی اخلاق سیاسی لیبرالی می‌توان بدون توسل به هرگونه درک یا مفهومی از پیشرفت تاریخی دفاع کرد، و در واقع هیچ فلسفه تاریخی را پیش‌فرض قرار نداد.
این کتاب با ۳۳۶ صفحه، شمارگان ۷۷۰ نسخه و قیمت ۳۲ هزار تومان منتشر شده است.
نظر شما