پلهای باستانی لرستان از شاهکارهای تاریخی جهان/ ثبت جهانی در گرو حفظ و مرمت

به گزارش خبرنگار مهر، محسن حسن طالبیان صبح جمعه در جریان بازدید از پل شکسته خرم آباد در رابطه با ثبت پل های تاریخی استان لرستان در فهرست آثار جهانی به خبرنگار مهر گفت: مجموعه پل های تاریخی لرستان به لحاظ سازه ای، معماری، مهندس و مکان یابی جزء شاهکارهای تاریخی جهان به شمار می روند.

وی با تاکید بر ضرورت حفظ و نگهداری و مرمت این آثار تاریخی منحصر به فرد تصریح کرد: پلهای تاریخی لرستان بایستی با یک مدیریت صحیح حراست شوند و سپس در فهرست آثار جهانی ثبت شوند.

طالبیان اضافه کرد: در همین راستا یک مجموعه مدیریتی برای پل های استان لرستان تعریف شده است که مجموعه پل های تاریخی را از دید مطالعاتی، پژوهشی، حفاظتی و مرمتی صیانت می کند و بر مرمت و بازسازی آنها نظارت مستقیم دارد.

وی با اشاره به اینکه برخی از پل های تاریخی لرستان در وضعیت نامطلوبی قرار دارند تصریح کرد: برای پل های تاریخی لرستان بایستی مسیر ویژه گردشگری و بازدید تعریف شود و بیشتر از پیش به موقعیت و حراست از آن ها توجه شود.

معاون سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور بخشی از وظیفه حراست و حفاظت از پل ها و مجموعه آثار تاریخی لرستان را متوجه اهالی رسانه و صدا و سیمای استان دانست.

طالبیان بیان داشت: صدا و سیما و مطبوعات و رسانه های استان بایستی در این زمینه به صورت چند رشته ای عمل کنند و ضمن نشان دادن اهمیت این بناها برای مردم از تخریب غیر عمد این آثار توسط بومیان و مردم محلی جلوگیری کنند.

بنابر این گزارش استان لرستان با موقعیت استراتژیک خود همواره در طول تاریخ به عنوان یکی از مهم ترین گذرگاههای شمال به جنوب کشور مطرح بوده به طوریکه این استان در دوره مادها، هخامنشی، ساسانی و اسلامی در مسیر هگمتانه ـ شوش در موقعیت ویژه ای قرار داشته و پل کشکان نیز در 50 کیلومتری جنوب خرم آباد در این مسیر احداث شده است.

پل های گاومیشان، شاپوری، پل آجری، پلدختر، کلهر، کشکان و شکسته از جمله پلهای تاریخی لرستان هستند که بیش از هزار و 400 سال قدمت تاریخی دارند و از معماری و هنر و پل سازی منحصربه فرد برخوردارند.

تعداد زیادی از این پلهای حیرت انگیز با طول بیش از 200 متر و چشمه طاق هایی به طول بیش از 30 متر جلوه هایی از فناوری و معماری پیشینیان خردمند این دیار را به نمایش گذارده اند.

این در حالیست که  در حال حاضر کار ثبت جهانی 6 پل شاخص استان لرستان از جمله شامل پل کشکان، پل شکسته، پل کلهر، پلدختر، پل گاومیشان و پل زال در دستور کار قرار گرفته است.

بنابر این گزارش یکی از مولفه های لازم برای ثبت جهانی پلهای تاریخی لرستان منحصر به فرد بودن آنها است، به طوریکه پلهای تاریخی این استان در جهان دارای ویژگی های منحصر به فردی است.

به عنوان مثال پل تاریخی کشکان دارای پایه هایی به مساحت بیش از 200 متری و همچنین ارتفاع بلندی به اندازه یک ساختمان 12 طبقه است که مساحت پایه ها و ارتفاع پل کشکان در هیچ پلی در دنیا وجود ندارد.

همچنین پل شکسته لرستان نیز که متعلق به دوره ساسانی است تنها پلی در دنیاست که تمام سنگ بوده و حجم بزرگ این پل نیز از دیگر ویژگی های منحصر به فرد پل شکسته استان لرستان است.

پل گاومیشان نیز از دیگر پلهای منحصر به فرد لرستان است که ویژگی خاص آن مربوط به دهانه این پل است به طوریکه پل گاومیشان بزرگترین دهانه پلهای تاریخی جهان را به خود اختصاص داده است.

عظمت و موقعیت قرارگیری پل تاریخی "پلدختر" و همچنین "سلسله بودن" پل تاریخی "کلهر" از جمله ویژگیهای خاص این بناهای تاریخی است که در مورد هیچ پل دیگری در دنیا صادق نیست.

همچنین ویژگی منحصر به فرد دیگر پل تاریخی "کلهر" این است که متعلق به دوره های مختلف تاریخی بوده به طوریکه پل کلهر مربوط به پنج تا 6 دوره تاریخی است.

نخستین بار در سفر اول هیئت دولت به لرستان بود که زمزمه نامگذاری لرستان به عنوان پایتخت پلهای تاریخی ایران اوج گرفت و در همین سفر اعتباراتی برای مرمت و بازسازی برخی از این پلهای منحصر به فرد پیش بینی شد.

در سفر بعدی هیئت دولت موضوع ثبت جهانی پلهای تاریخی لرستان و تشکیل پرونده این میراث ارزشمند برای ثبت جهانی به صورت مصوبه از هیئت وزیران بیرون آمد تا حرکت در مسیر ثبت جهانی حیرت انگیزترین پلهای تاریخی ایران کلید زده شود؛ هر چند که این تب داغ زود سرد شد و بعد از گذشت سالها همچنان پلهای تاریخی لرستان در انتظار ثبت جهانی باقی مانده اند و نام آنها در فهرست موقت ثبت جهانی خاک می خورد.