کتاب «پدیدارشناسی تجربه زیبایی شناختی» چاپ شد

به گزارش خبرنگار مهر، کتاب «پدیدارشناسی تجربه زیبایی شناختی» نوشته میکل دوفرن به تازگی با ترجمه فاطمه بنویدی توسط نشر ورا منتشر و راهی بازار نشر شده است. این کتاب یکی از عناوین مجموعه «نقدهای بهنگام» است که توسط این ناشر با دبیری محمد میلانی چاپ می شود.

میلانی در مقدمه ای که برای کتاب های این مجموعه نوشته، اشاره می کند که نقد نوعی شناخت است؛ گونه ای رهیافت به درک مفاهیم. مراتب این شناخت از آن جهت متفاوت از سایر شناخت هاست که در پس خود معرفت می آفرینند.

پدیدارشناسی یکی از روش های تحلیل، تفسیر و تبیین هنر و آثار هنری است. این روش ابتدا به مثابه رویکرد یا روش عام فلسفی و عمدتا با آثار هوسرل ظهور پیدا کرد و پس از آن، روش های پدیدارشناختی به تدریج در مطالعات هنری به کار گرفته شد؛ به این ترتیب شاکله پدیدارشناسی هنر شکل گرفت.

میکل دوفرن از مهم ترین شخصیت های پدیدارشناسی کلاسیک هنر است و کتاب مفصل او با نام «پدیدارشناسی تجربه زیبایی شناختی» تحولی بنیادین در حوزه زیبایی شناسی ایجاد کرد. این تحول با کتاب «در باب شعر» گسترش و تکامل پیدا کرد. «پدیدارشناسی تجربه زیبایی شناختی» در سال ۱۹۵۳ چاپ شد که تقریبا با کتاب «هستی و نیستی» ژان پل سارتر همزمان بود.

دوفرن از آثار موریتس گایگر و تاکیدش بر تجربه لذت زیبایی شناختی در روان شناسی پدیدارشناختی، و رومن اینگاردن و تاکید او بر نقش افعال التفاتی در شکل گیری اثر هنری آگاهی کافی داشته و آثار سارتر و مرلو پونتی را به خوبی خوانده بوده است. او از همان ابتدای کتاب مورد نظر به روشنی مشخص می کند که نمی خواهد عینا پا جای هوسرل بگذارد، بلکه بر آن است تا پدیدارشناسی را به معنایی بفهمد که سارتر و مرلو پونتی این اصطلاح را در محیط فرانسه استفاده کرده اند؛ یعنی به صورت توصیفی که ذاتی را نشانه می رود که خود به صورت معنایی در پدیدار، حلول کرده است.

کتاب «پدیدارشناسی تجربه زیبایی شناختی»، ۳ فصل دارد که به ترتیب عبارت اند از: پدیدارشناسی ابژه زیبایی شناختی، پدیدارشناسی ادراک زیبایی شناختی، پایه گذاری علم زیبایی شناسی.

در قسمتی از این کتاب می خوانیم:

قوه داوری ایجابی براساس قوانین استعلایی کلی تصمیم می گیرد؛ قوانینی که به فاهمه مجهز شده اند و امر تبعی هستند. این قانون یک ماتقدم مشخص می کند و نیازی ندارد که قانونی را برای هدایت خود به کار بگیرد؛ قانونی که به آن نیازی بدهد تا ذره ای در طبیعت را تابعی از جهان بداند.

به این ترتیب، کانت به مسئله تابعیت اشاره می کند: آنچه به طور تجربی داده شده است و با توجه به قوانین کلی طبیعت، تصادفی است «و فاهمه بی‌هیچ شکی آن را در اختیار دارد»، چگونه در مقابل ضرورت فرمال شناخت و عمل تسلیم می شود؟ ما باید «انطباق طبیعت در قوه های شناختی خود را مسلم بدانیم»؛ توافقی که اصل و اساس آن در استنتاج استعلایی یافت می شود، جایی که به نظر می رسد وابستگی تجربی پدیده ها پیامد وابستگی استعلایی آن ها باشد. اما تائید را فقط در نقد قوه حکم می‌توان یافت. در اینجا اصول قوه داوری تصدیق می کند که قوه داوری این توافق را به عنوان اصل ماتقدم برای استفاده خود می پذیرد. به عبارت دیگر، استنتاج استعلایی امکان یک امر داده شده را تائید می کند و نقد قوه حکم ضرورت بدیهی دانستنِ مطابقت این داده با ضرورت ماتقدم را می پذیرد. این امر اثبات اصلی از وحدت کثرت را که با وحدت ترکیبی دریافت انطباق دارد، امکان پذیر می سازد.

این کتاب با ۳۲۰ صفحه، شمارگان ۵۰۰ نسخه و قیمت ۲۸ هزار تومان منتشر شده است.